Um opinn aðgang á Íslandi
Mennta- og menningarmálaráðuneytið vinnur að stefnu um opinn aðgang. Í desember 2019 skilaði verkefnishópur á vegum ráðuneytisins, sem starfar í samræmi við aðgerðaráætlun Vísinda- og tækniráðs um opin vísindi, fyrri skýrslu sinni um tillögur um opinn aðgang að niðurstöðum rannsókna.
Skýrslan var til umsagnar á sl. ári í samráðsgátt stjórnvalda og nú er búið að birta lokaniðurstöðuna í samráðsgáttinni. Ein umsögn barst, frá Háskóla Íslands.
Í niðurstöðum segir meðal annars:
Þann 9. nóvember 2017 undirritaði Landsbókasafn Íslands – Háskólabókasafn Expression of Interest in the Large-scale Implementation of Open Access to Scholarly Journals. Yfirlýsingin byggir á Berlínaryfirlýsingunni um opinn aðgang (2003), sem safnið undirritaði árið 2012, og tekur þannig undir að opinn aðgangur sé að rannsóknaniðurstöðum sem unnar eru fyrir opinbert fé, auk þess sem menningarstofnanir veiti aðgang að gögnum sínum á netinu. Stefna safnsins um opinn aðgang og opin vísindi er frá 2016.
Markmið opins aðgangs (Open access – OA) er að niðurstöður rannsókna sem fjármagnaðar eru af opinberu fé séu aðgengilegar á rafrænu formi með eins víðtækum og einföldum hætti og kostur er og nýtanlegar sem flestum án endurgjalds. Höfundar- eða birtingarréttur breytist ekki við útgáfu í opnum aðgangi. Opinn aðgangur stuðlar að því að efla vísinda- og fræðastarf en tilgangurinn er að hraða framþróun í vísindastarfi í allra þágu. Efni í opnum aðgangi er m.a. rannsóknarniðurstöður, rannsóknargögn, lýsigögn og stafræn framsetning texta og myndefnis (úr stefnu Landsbókasafns um opinn aðgang og opin vísindi)