Lokayfirlýsing 16. Berlínarráðstefnunnar 2023

Sextánda Berlínarráðstefnan um opinn aðgang var haldin í Berlín 6. – 7. júní 2023.

Þátttakendur komu frá 38 löndum og sex heimsálfum. Þar á meðal voru vísinda- og fræðimenn, ráðherrar menntamála og rannsókna, styrkveitendur, leiðtogar háskóla og rannsóknastofnana og fulltrúar bókasafna og bókasafnasamlaga.

Í lokayfirlýsingu ráðstefnunnar kom eftirfarandi fram:

      • Umskiptin yfir í opinn aðgang á heimsvísu verða að gerast hraðar.
      • Ójöfnuður er ósamrýmanlegur fræðilegri útgáfu.
      • Akademísk sjálfstjórn er nauðsynleg í fræðilegri útgáfu.
      • Virkja þarf að fullu val höfunda og réttindi þeirra.

Ennfremur segir í yfirlýsingunni:
Útgefendur geta endurheimt traust okkar á skuldbindingu þeirra varðandi heilindi í fræðilegum samskiptum með því að vinna með öllum meðlimum alþjóðlegs rannsóknarsamfélags til að koma á fullkomnum og tafarlausum opnum aðgangi í samræmi við atriðin hér að ofan.

Spánverjar gefa út stefnu um opin vísindi

Spánverjar hafa gefið út stefnu sína um opin vísindi til næstu ára: National Strategy for Open Science (ENCA) 2023 – 2027. Áhersla er lögð á opinn aðgang að rannsóknaafurðum sem styrktar eru með opinberu fé, fjölbreyttar útgáfuaðferðir og óhagnaðardrifin módel varðandi tryggingu gæða.

Stefnan miðar að því að bæta gæði vísinda, gagnsæi og  samanburðarnákvæmni. Hún er í samræmi við stefnu Evrópusambandsins um opnar rannsóknir og opin gögn.

Er þetta upphafið að endalokunum fyrir útgefendur fræðirita?

Björn Brembs er taugalíffræðingur og prófessor við háskólann í Regensburg. Hann hefur látið til sín taka varðandi opinn aðgang/opin vísindi og liggur ekki á skoðunum sínum.

Í framhaldi af yfirlýsingu ráðherraráðs Evrópusambandins frá 23. maí 2023 er freistandi að vekja athygli á nýlegri bloggfærslu hans sem ber yfirskriftina „The Beginning Of The End For Academic Publishers?“

„This vicious cycle has been allowed to go on for so long, that more and more experts are now calling for precisely such a disruptive break. The time for small, evolutionary steps has passed and the parasitic publishing corporations have shown little willingness over the last decades even to just mitigate, let alone solve the problems caused by their extractive business models. For more than a decade, an ever-growing group of researchers have called to cut out these parasitic middle-men. It now finally seems as if our arguments have been convincing. Everything in the Council’s conclusions reiterates what the open science community has been fighting for in all this time: vendor lock-in needs to be broken, scholarly governance established and fragmenting silos replaced with interoperable, federated infrastructure.“