Preprint (forprent) og ritrýni: Vefnámskeið á vegum OASPA

Þann 27. júlí 2023 var haldið vefnámskeið á vegum OASPA (Open Access Scholarly Publishing Association) sem bar yfirskriftina Shaping the Future of Scholarly Communication: The Role of Preprint Peer Review. 

Það er ljóst að notkun á preprints (í. forprenti) hefur aukist gríðarlega nú á síðustu árum og nú eru komnir til sögunnar ýmsir þjónustuaðilar sem auðvelda höfundum aðgang að ritrýni á preprints ásamt annarri aðstoð við að koma niðurstöðum rannsókna eins fljótt á framfæri og unnt er. Þjónustumódelin eru mismunandi, oftast gjaldfrjáls enn sem komið er og byggja á styrkjum en í framtíðinni má vænta þess að einhver gjöld komi inn í myndina en þó tæpast varðandi höfunda.

Það er vel þess virði að horfa á upptöku frá þessu vefnámskeiði hér fyrir neðan:

Einnig má nálgast vefnámskeiðið á vef OASPA ásamt kynningarglærum þeirra aðila sem þátt tóku (þjónustuaðila) sem og yfirlit yfir spurningar námskeiðsgesta og svörin sem þeir fengu .

Útgáfa í opnum aðgangi: mismunandi viðskiptamódel

Myndbandið hér fyrir neðan kynnir mismunandi viðskiptamódel fyrir útgáfu í opnum aðgangi sem falla ekki undir það sem kallast „höfundurinn borgar módel“ (e. author-pays-model).

Myndbandið var framleitt af Leibniz Information Center for Science and Technology (TIB) árið 2023 og er hluti af  BMBF-styrktu verkefninu open-access.network í Þýskalandi. (BMBF = Bundesministerium für Bildung und Forschung).

Vídeóið var unnið af Helene Strauß, Jonas Hauss og Jesko Rücknagel í samvinnu við Florian Carlo Strauß.

Goðsagnir um opinn aðgang: „Takmarkað frelsi til birtinga“

Fjallað hefur verið um ókeypis og óhindraðan aðgang að rannsóknarniðurstöðum í mörg ár en engu að síður telja margir að frelsi höfunda til birtinga sé takmarkaðra í opnum aðgangi en í þeim hefðbundna.

Myndbandið hér fyrir neðan miðar að því að uppræta þá goðsögn.

Myndbandið kemur frá Technische Informationsbibliothek (TIB), Hannover, Þýskalandi og var framleitt sem hluti af BMBF-styrktu verkefni  „open-access.network 2“.